ÖZET
Amaç:
Bu çalışmanın amacı, rektum kanseri nedeniyle opere edilen hastaları anastomoz kaçağına (AK) yatkın hale getirebilecek risk faktörlerini tespit etmek ve diversiyon stomanın (DS), gelişen AK şiddetini azaltıp azaltmadığını incelemektir.
Yöntem:
Kliniğimizde Ocak 2010-Aralık 2016 tarihleri arasında rektum kanseri nedeniyle elektif küratif cerrahi uygulanmış hastalar çalışmaya dahil edildi. AK tanımı ve şiddeti, International Study Group of Rectal Cancer tarafından belirlenen kriterler kullanılarak belirlendi. Klinik AK saptanan hastalarda klinik, cerrahi ve patolojik sonuçlarla ile ilişkili değişkenler arasındaki ilişkiler tek değişkenli ve çok değişkenli analizle incelendi. Subgrup analizde AK tespit edilen hastalar ise DS açılan ve açılmayan şeklinde iki gruba ayrılarak incelendi.
Bulgular:
Low anterior rezeksiyon yapılan 110 hastanın 19’unda (%17,2) AK meydana geldi. İlk cerrahi sırasında 63 (%57,3) hastaya DS açılırken [DS (+)] 47 (%42,7) hastaya ise DS açılmamıştır [DS (-)]. Tek değişkenli analizde; erkek cinsiyet, koroner arter hastalığı (KAH), preoperatif kemoradyoterapi (KRT), preoperatif hemoglobin <10 g/dL ve operasyon süresi (dakika) >300 olması AK ile anlamlı derecede ilişkiliydi. Bunun yanında DS’nin AK ilişkisi saptanmadı [p=653; odds oranı (OR)=0,797; %95 güven aralığı (GA)=0,295-2,149]. Çok değişkenli analizde, KAH (p=0,024; OR=4,201; %95 CI=0,069-0,824) ve preoperatif KRT (p=0,030; OR=3,66; %95 GA=0,017-1,804) bağımsız prognostik faktörler olarak belirlendi. AK saptanan hastalarda yapılan subgrup analizde ise; ortalama hastanede kalış süresi (p=0,049), Clavien-Dindo’ya göre morbidite skoru (p=0,028) ve anastomoz kaçağı şiddet derecesi (p=0,002) DS (-) grupta anlamlı derede yüksek saptandı. DS (-) grubundaki yedi hastaya (%77,7) relaparotomi yaparken DS (+) hiçbir hastaya relaparatomi yapılmamıştır (p=0,001).
Sonuç:
KAH ve preoperatif KRT, rektum kanseri cerrahisinden sonra artmış anastomoz kaçak riski ile ilişkilendirildi. Diversiyon ostomileri anastomoz kaçak oranlarını ve postoperatif mortaliteyi azaltmamakla ancak anastomoz kaçaklarının şiddetini azatlığı kanısındayız. Böylece kaçakların palyatif yöntemlerle tedavi edilmelerine olanak sağladığını ve acil reoperasyon ihtiyacını azalttığını düşünmekteyiz.