ÖZET
AMAÇ:
Nontravmatik kolon perforasyonları (NTKP) akut karın sendromu nedenleri arasında ender rastlanan, morbiditesi ve mortalitesi yüksek seyredebilen bir klinik tablodur. Bu çalışmada kliniğimizde NTKP nedeniyle cerrahi tedavi uygulanan olguları sunmak amaçlandı.
YÖNTEMLER:
Ocak 2000 - Ocak 2009 tarihleri arasında kliniğimizde ameliyat edilen NTKP’lu olguların dosyaları geriye dönük olarak incelenmiştir. Dosya verilerinden hastaların demografik özellikleri, semptomların başlangıcı ile hastaneye başvuru arasındaki süre, yandaş hastalıkları, radyolojik ve laboratuvar bulguları, perforasyon yeri ve etiyolojisi, peritonitin yaygınlık derecesi, intraabdominal sıvının karakteri, uygulanan cerrahi girişim, ameliyat sonrası gelişen morbidite ve mortalite araştırılmıştır. Hastaların mortalite ve morbidite riskinin ve peritonit şiddetinin belirlenmesinde Amerikan Anesteziyoloji Derneği (ASA) skorlaması ve Mannheim peritonit indeksi (MPI) kullanılmıştır.
BULGULAR:
Olguların 13’ü (%68.4) erkek, altısı (%31.6) kadın olup, yaş ortalaması 59,9 (23-83) idi. Perforasyonun en sık nedeni malignite (n=8) idi. ADBG çekilen olguların 10’unda (%58,8) pnömoperitoneum saptanırken, USG tetkiki uygulanan olguların dokuzunda (%52,9) karın içi serbest sıvı saptandı. Perforasyonların en sık görüldüğü lokalizasyon 12 olguda (%63,2) olmak üzere sigmoid kolondu. Olguların dokuzunda (%47,4) morbidite, üçünde (%15,8) mortalite gelişti. Morbidite oranı ASA skoru≤2 olgularda %33,3 iken ASA skoru>2 olgularda %60; MPI<21 olan olgularda %30 iken MPI≥21 olan olgularda ise %66,7 idi. Mortalite gelişen üç olgunun tümünde ASA skoru>2, ikisinde MPI ≥21 idi.
SONUÇ:
NTKP heterojen bir gruptur. Uygulanacak tedavi seçiminde ve prognozda hastanın genel durumu, karın bulguları, perforasyonun büyüklüğü ve lokalizasyonu kadar etiyolojide rol oynayan faktörler de önemli bir yer tutar. İyileşen postoperatif yoğun bakım şartlarına rağmen ASA skoru>2 olan veya MPI>21 olan jeneralize peritonitli olgularda morbidite ve mortalite oranları halen yüksektir.