ÖZET

AMAÇ:

Günümüzde iltihabi barsak hastalıkları (İBH) için yürütülen farklı ilaç tedavileri üzerine yapılan çalışmalar giderek artmaktadır.Metotreksat (Mtx) antienflamatuar etkileri nedeniyle İBH’nın tedavisinde kullanılmakta olan bir ilaçtır. Bu çalışmada MTX’in deneysel kolit modelinde endothelial disfonksiyon ve kolon mukozası üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.

YÖNTEMLER:

Bu çalışma, 2,4,6 trinitrobenzensulfonik asit (TNBS) ile indüklenmiş kolitli 36 sıçan üzerinde gerçekleştirildi. Denekler 3 gruba ayrıldı: Grup I: TNBS+Mtx, Grup II: TNBS ve Grup III: Serum fizyolojik lavman. Grup I’e tek doz Mtx uygulanırken, Grup II’de sadece kolit oluşturuldu. III.gruba ise 1 ml/kg/gün serum fizyolojik lavman uygulandı.Deneyin yedinci günü denekler feda edilerek distal kolon kısımları immunohistokimyasal ve biyokimyasal analizler için çıkartıldı.

BULGULAR:

Bu deneysel akut kolit modelinde Mtx, yangılı kolon mukozasındaki MPO aktivitesi, TNF-α, NO, iNOS ve eNOS salınımını azaltmış ve mukozal hasarı iyileştirmiştir. Bunun yanında Mtx uygulanımı ile apoptotik ve proliferatif süreç baskılanmıştır.

SONUÇ:

Mtx özellikle iltihabi barsak hastalığının akut alevlenme dönemlerinde alternatif bir ilaç olarak düşünülebilir.